Szanowni Państwo

w związku z licznymi pytaniami kierowanymi do Kuratorium Oświaty w Rzeszowie, które dotyczą przepisów w zakresie organizacji przeprowadzenia egzaminu ósmoklasisty, egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego, a także zasad prowadzenia sporów zbiorowych, pragnę przekazać następujące wyjaśnienia.

Organizacja egzaminów, zespoły egzaminacyjne, zespoły nadzorujące

Zgodnie z art. 68 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 996 ze zm.) dyrektor szkoły wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę lub placówkę. Z kolei na mocy art. 44zzs. ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2018 r. poz. 1457 z późn. zm. ) za organizację i przebieg egzaminu ósmoklasisty, gimnazjalnego lub egzaminu maturalnego w danej szkole odpowiada dyrektor tej szkoły. Dyrektor szkoły jako przewodniczący zespołu egzaminacyjnego, powołany i przeszkolony przez OKE, organizuje i nadzoruje przebieg w szkole odpowiednio egzaminu ósmoklasisty, gimnazjalnego lub egzaminu maturalnego.

Zmiany zespołów egzaminacyjnych, zespołów nadzorujących

Dokonanie zmiany, z powodu choroby lub innych ważnych przyczyn, przewodniczącego zespołu egzaminacyjnego, przewodniczącego zespołu nadzorującego lub członka tego zespołu i powołanie w zastępstwie innego przewodniczącego lub członka musi być zgodne z trybem określonym w prawie oświatowym, w szczególności w:
–    rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego (Dz.U. poz. 2223), 
–    rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r.  w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty (Dz.U. poz. 1512),
–    informacja OKE o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego obowiązująca w roku szkolnym 2018/2019.

Jeżeli przewodniczący zespołu nadzorującego lub członek tego zespołu z powodu choroby lub innych ważnych przyczyn nie mogą wziąć udziału w egzaminie, przewodniczący zespołu egzaminacyjnego – nawet w dniu egzaminu – powołuje w zastępstwie innego przewodniczącego zespołu nadzorującego lub członka tego zespołu. Fakt ten powinien być odnotowany w formularzu powołania zespołów nadzorujących.

W skład zespołu nadzorującego wchodzi m.in. nauczyciel zatrudniony w innej szkole lub w placówce.
Definicje dotyczące pojęć nauczyciela oraz szkoły i placówki zawierają stosowne przepisy ustawy o systemie oświaty. Pod pojęciem nauczyciela należy rozumieć zarówno stricte nauczycieli, jak również wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w szkołach, placówkach i placówkach doskonalenia nauczycieli.
Z kolei pojęcie „szkoły” obejmuje również przedszkola, natomiast placówkami są:
–   placówki oświatowo-wychowawcze, w tym szkolne schroniska młodzieżowe, umożliwiające rozwijanie zainteresowań i uzdolnień oraz korzystanie z różnych form wypoczynku i organizacji czasu wolnego;
–   placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego, umożliwiające uzyskanie i uzupełnienie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych;
–   placówki artystyczne – ogniska artystyczne umożliwiające rozwijanie zainteresowań i uzdolnień artystycznych;
–   poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne udzielające dzieciom, młodzieży, rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także pomocy uczniom w wyborze kierunku kształcenia i zawodu;
–   młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodki rewalidacyjno-wychowawcze umożliwiające dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 36 ust. 17, a także dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnościami sprzężonymi, z których jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna, realizację odpowiednio obowiązku, o którym mowa w art. 31 ust. 4, obowiązku szkolnego i obowiązku nauki;
–   placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania;
–   biblioteki pedagogiczne;

Nauczyciel zatrudniony w innej szkole lub w placówce zostaje powołany w skład zespołu nadzorującego w porozumieniu z dyrektorem szkoły lub placówki, w której jest zatrudniony.

Nowe rozwiązania – zespoły egzaminacyjne mogą być poszerzone

Na prośbę dyrektorów szkół Ministerstwo Edukacji Narodowej dokonuje zmiany przepisów dotyczących przeprowadzania egzaminów, propozycje są określone w projekcie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu gimnazjalnego i egzaminu maturalnego. Nowe propozycje zakładają, że w skład zespołu egzaminacyjnego oraz zespołów nadzorujących będą mogli być powoływani nauczyciele spoza danej szkoły. Uelastycznienie przepisów daje dyrektorom dodatkowe możliwości przy organizacji egzaminów: ósmoklasisty, gimnazjalnego oraz maturalnego, które odbędą się w kwietniu i maju br.

Zasady prowadzenia sporów zbiorowych – wyciąg z ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 174)

Art. 17.
1. Strajk polega na zbiorowym powstrzymywaniu się pracowników od wykonywania pracy w celu rozwiązania sporu dotyczącego interesów wskazanych w art. 1. (Powstrzymanie się od wykonywania pracy w czasie strajku nie oznacza niestawienia się w miejscu pracy.)

Art. 18. Udział w strajku jest dobrowolny.

Art. 20.

1. Strajk zakładowy ogłasza organizacja związkowa po uzyskaniu zgody większości głosujących pracowników, jeżeli w głosowaniu wzięło udział co najmniej 50% pracowników zakładu pracy.
2. Strajk wielozakładowy ogłasza organ związku wskazany w statucie po uzyskaniu zgody większości głosujących pracowników w poszczególnych zakładach pracy, które mają być objęte strajkiem, jeżeli w głosowaniu w każdym z tych zakładów wzięło udział co najmniej 50% pracowników.
3. Ogłoszenie strajku powinno nastąpić co najmniej na 5 dni przed jego rozpoczęciem.

(Zarówno udział w referendum jak i strajku mają charakter dobrowolny. Wyrażenie przez pracownika zgody na ogłoszenie strajku nie jest jednoznaczne z wzięciem w nim udziału)

Art. 21.

1. Kierownik zakładu pracy nie może być w czasie strajku ograniczony w pełnieniu obowiązków i w wykonywaniu uprawnień w odniesieniu do pracowników niebiorących udziału w strajku oraz w zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony mienia zakładu i nieprzerwanej pracy tych obiektów, urządzeń i instalacji, których unieruchomienie może stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego lub przywrócenia normalnej działalności zakładu.
2. Organizatorzy strajku są obowiązani współdziałać z kierownikiem zakładu pracy w zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony mienia zakładu pracy i nieprzerwanej pracy obiektów, urządzeń i instalacji, o których mowa w ust. 1.

Art. 23.

1. Udział pracownika w strajku zorganizowanym zgodnie z przepisami ustawy nie stanowi naruszenia obowiązków pracowniczych.
2. W okresie strajku zorganizowanego zgodnie z przepisami ustawy pracownik zachowuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia. Okres przerwy w wykonywaniu pracy wlicza się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy.

                                                                                                                          PODKARPACKI KURATOR OŚWIATY

                                                                                                                          Małgorzata Rauch